Lokatie
WOII vliegveld Maldegem
Interne nummering
Mal 21
Type structuur

Werkplaats, herstel- en onderhoudsgebouwen.

Toegankelijkheid

Dit betreffen een aantal gebouwen die ondertussen zeker allen zijn gesloopt, De laatste effectieve restanten verdwenen ervan in 2021.
Routebeschrijving om deze structuur te vinden:
  • Deze gebouwen waren te zoeken langs de weg Vliegplein tussen de huidige Rootweg en Roterij.
  • In de bocht achteraan van de weg Vliegplein staan nog altijd de gebouwen van de Bauleitung (Mal 19) en het bijhorende bijgebouw dat ook als garage dienst deed voor de zware voertuigen van deze technische dienst op het vliegveld.
Oude kaarten van toepassing voor deze structuur
  • Kaart: Oude RAF kaart daterend van 13/02/1945 (dus reeds na de bevrijding) van het vliegveld van Maldegem - Erfgoednota IOED Meetjesland.

Detail op deze kaart waarbij deze structuur terug te vinden is:

De weg van de noordkant is de huidige Sint Barbarastraat die heden overgaat voorbij het kruispunt met de Oude Gentweg en Vliegplein in de Industrielaan (knik naar rechts). Alleen was de Oude Gentweg toen nog niet echt als weg bestaande en hoogstens een kouterslag door de velden. Ook het vervolg van de huidige Industrieweg bestond zeker nog niet. Enkel de weg Vliegplein (naar rechts) bestond wel al.

De grote booghangar (Mal 02) is te zien juist zuidoostelijk van de knik van Sint Barbarastraat naar rechts (overgang naar weg Vliegveld). De gebouwen van de werkplaats, herstel- en onderhoudsdienst zijn dan te vinden aan de rechter kant van de weg Vliegplein.

Van de noordkant naar zuidkant gaande waren er eerst 4 abstellboxen voor vliegtuigen in herstelling of onderhoud langs een aparte wegel naar rechts. Dan bevond er zich nog een gebouw vlak naast de weg Vliegplein. Nog iets zuidelijker was er dan de kantine en hierbij aansluitend allicht nog wel een bijgebouw dat ook tot deze dienst zal behoord hebben. Een laatste gebouw van deze dienst lag nog langs de Rootweg.

Oud Kadasterplan 1946 - Archief Maldegem

Wat je hier ziet in verband met de gebouwen van de onderhoud- en hersteldienst is vrij identiek. We spreken hier over de situatie meteen na WOII.

De 4 abstellboxen langs de aparte wegel waren allen reeds geschrapt als niet meer aanwezig (of zwaar beschadigd). Enkel het gebouw parallel met de weg bestond toen nog. Iets zuidelijker met 2 langere opritten lag de kantine van het vliegveld (Mal 22) die nog het langst in deze cluster heeft bestaan tot 2021. Ook de loods langs de Rootweg bleek toen al verdwenen. Links ervan stond toen zeker ook nog de overdekte opstelling voor FLAK geschut gericht op de opstijg- en langdingsbaan.

Luchtfoto Google Earth waarbij op basis van een summiere kaart van het Belgische leger uit 1947 werd gepoogd het vliegveld te begrenzen op een actuele luchtfoto.

Het lichtblauwe gedeelte van de start- en landingsbanen waren verhard in beton. Het gele gedeelte was allicht wel verhard maar zeker niet volledig met beton of asfalt.

De hier gesitueerde structuren zijn volledig bovenaan te zoeken aan de kop van de bovenste getekende oranje hoofdweg tegen de noordrand van het toenmalige domein horende bij het vliegveld.
Luchtfoto's horende bij deze structuur:

Luchtfoto's van een Amerikaans bombardement op 10 April 1944 op vooral de noordoostelijke zijde van dit vliegveld - Archeologienota over IZ Ringbaan 2017 DL&H Archeologie

Op deze foto, die een detail is van een grotere luchtfoto van het bombardement van deze zone van het vliegveld, zie je letterlijk de bommen vallen en de explosies van het bombardement.

Geleidelijk aan wordt het effect van het bombardement onder de optrekkende rook meer en meer zichtbaar. Let op de talrijke bomkraters zichtbaar in de open velden.

De cluster van gebouwen hier besproken is zeer duidelijk zichtbaar links van het dubben groene lijntje onderaan. Er moeten dus ook zeker treffers in deze zone gevallen zijn aan de kraters te zien.

Hetzelfde zicht enige tijd later. Op de gedetaileerde versie zie je al de eerste noodherstellingen uitgevoerd aan bv de landings- en opstijgpiste.

Op dit detail van dezelfde reeks foto's zie je nog alle structuren eerder vermeld staan en omcirkeld in het zwart. Wel zijn volledig rechts ook de 5 structuren aangeduid langs de Ringbaan en ook met de 2 smalle opritten, de kantine (Mal 22).

(Originele luchtfoto: Collectie Geert Beelaert)

Luchtfoto 1971 www.geopunt.be

Dit detail van 1971 toont toch al een heel ander beeld. Er is van de gebouwen van de onderhouds- en hersteldienst nog amper iets aanwezig. Enkel het gebouw direct tegen de weg Vliegplein is nog aanwezig. Zeer misleidend is de grote parellelle loods met dit gebouw die zeker dus niet origineel is voor het vliegveld. Hier stond voorheen een abstellbox voor vliegtuigen die is verdwenen en trouwens in de andere richting was gebouwd.

Iets zuidelijker zie je de kantine (Mal 22) met nog een apart bijgebouwtje dat ook allicht door de onderhouds- en hersteldiensten gebruikt zal geweest zijn.

Ook het originele gebouw tegen de Rootweg is reeds verdwenen.

Actuele luchtfoto anno 2023 Google Earth

Heden bestaat geen enkele structuur nog van wat tot deze diensten zou behoord hebben.

 
Localisatie van de structuur bij de site
  • Deze structuren stonden langs de noordoostelijke kant van het toenmalige vliegveld.

Functie van de structuur
  • De gebouwen die hier stonden maakten allen deel uit van de onderhouds- en technische dienst van het vliegveld.
  • Een eerste gebouw is al genoemd bij de bespreking van de Bauleitung waar het bijhorende bijgebouw als garage werd gebruikt voor een aantal zwaardere voertuigen van deze dienst.
  • Iets zuidelijker waren er dan 4 abstellboxen langs een aparte wegel rechts van de weg Vliegplein.
  • Hierbij aansluitend stond er tegen de weg Vliegveld nog een gebouw parallel met de weg. Een van de verdwenen abstellboxen stond er vlak naast.
  • Nog zuidelijker bevond zich de kantine van het vliegveld (uitzicht boerderij) met dan er nog naast een vrij specifiek bijgebouw dat ook door deze diensten wel gebruikt zal zijn geweest.
  • Tegen de Rootweg bevond zich nog een laatste gebouw. Links ervan stond trouwens nog een van de overdekte FLAK-opstellingen van het vliegveld gericht op de landings- en opstijgpiste.
  • Ook blijft er nog een speciaal gebouw tegen de huidige express-weg, op de kruising van Staatsbaan met nieuw aangelegde Rootweg. Mogelijks is ook dat gebouw wel nog als een van de gebouwen van deze dienst te beschouwen. Zie hiervoor (Mal 38)
Beschrijving van de structuur
  • De gebouwen tot deze diensten behorende betroffen enerzijds een aantal abstellboxen (mogelijks vrij dientiek met wat al werd besproken tegen Krommewege)
  • Anderzijds waren er specifieke loodsen en gebouwen gebruikt om enerzijds de nodige werken op het vliegveld te kunnen voorbereiden en anderzijds ook de nodige herstellingen aan defectie en te onderhouden vliegtuigen te kunnen uitvoeren.
  • Men noemde de gebouwen ook meer specifiek de werkhuizen van het vliegveld.
  • Specifieke details van deze gebouwen ontbreken op dit moment echter volledig.

Bouwplannen horende bij deze structuur:
  • Voorlopig niet gekend.
Actuele toestand van deze structuur:
  • Niet meer van toepassing. De laatste restanten zijn in 2021 met de sloop van de kantine ook verdwenen tenzij je ook het bijgebouw van de Bauleitung gaat meetellen maar ook dat, is recent zodanig aangepast dat er nog amper originele kenmerken van terug te vinden zijn.
Anekdotes, leuke weetjes en verhalen direct koppelbaar aan deze structuur:
  • Hier en daar zouden bepaalde gebouwen toch opnieuw de specifieke opschriften van Rauchen Verboten hebben gedragen.
  • Na de oorlog zouden deze gebouwen nog jaren gebruikt zijn voor de opslag van vlas.
  • Voor de rest zijn er zeer weinig details over gekend.

Foto's van deze structuren

Foto's van rond 2000 - Bron Replica - allicht eigenlijk foto's die zelfs niet tot de eigenlijke vliegtuigloods behoorden.

Dit zijn 3 foto's van een gebouw dat gekoppeld wordt aan de gebouwen horende bij deze dienst bij het vliegveld. Helaas vrees ik dat dit foto's zijn van de grotere loods naast het parrallel met de weg Vliegplein bestaande gebouw. Zoals hogerop al gemeld, daar stond een groter gebouw maar dit is zeker niet origineel bij het vliegveld en zeker later gebouwd. Hier stond origineel een abstellbox die op het kadasterplan al werd omschreven als verdwenen. De enkele foto's die er nog van te vinden zijn, tonen ons een een gebouw dat aan 1 zijde volledig grijs is geverfd met typische venstertjes voor een garagegebouw.

Deze foto moet genomen zijn op het uiteinde rechts van vorige foto. Je ziet de grijze gevel hier eindigen. Op de achtergrond zie je alvast nog een ander klein gebouwtje. Dit is op de luchtfoto van 1971 nog te zien verder verijwderd van de weg Vliegplein.

De tweede lange gevel van dat, in feite hier allicht niet bij deze bespreking horende, hoofdgebouw.

Actuele foto's van Google Streetview van rond 2009 toen hier nog zeer beperkt resten te zien waren van de kantine die tussen deze gebouwen in stond geplaatst.

Heden is deze zone, hier gekeken vanaf Rootweg, nog amper iets verwijzend naar wat hier ooit stond.

Op het uiteinde van deze zone was men toen nog enkele oudere gebouwen aan het slopen.

Jammer genoeg hoorde daar dus kort nadien in 2021 ook de op de achtergrond zichtbare hoeve bij. Dit was origineel de kantine op het vliegveld (Mal 22) en rechts ervan stond nog een authentieke loods die allicht ook kan beschouwd worden als de laatste effectieve restant van deze onderhouds- en hersteldienst die hier aanwezig was op het vliegveld.

Actuele foto's van Google Streetview van rond 2023, toen waren ook die laatste restanten al gesloopt.
De kop van de besproken zone, veranderde zoals te verwachten niet echt meer omdat hier enkel nog nieuwe industriebouw stond, ook al in 2009.

De zone achter deze industriebouw is ondertussen al uitgebreid met nieuwe industriebouw.

Waar in 2009 nog de laatste kleine stukjes herkenning aanwezig waren, is nu dus enkel nog open terrein, wachtend op nieuwe industrie.

Hier stond dus tot 2021 nog de kantine en een laatste bijgebouw van deze diensten op deze zone van het industrieterrein. Helaas is dus niets hier heilig.

Specifieke bijkomende interessante bronnen:
  • Bijkomende info om dit moeilijk stukje zone verduidelijk te krijgen verkregen via
    • Geert Beelaert, sitespecialist.
    • Frank Raeman Osi Msm voor details over de functie en de geschiedenis van de specifieke gebouwen.